Ο ΠΑΟΚ έχει προπομπό του στην Κωνσταντινούπολη το πρώτο Ελληνικό σωματείο της Ρωμιοσύνης τον Ερμή του Πέρα.
Το πολιτιστικό σωματείο αρχικά το 1875 λεγόταν Κλειώ, το 1877 άλλαξε όνομα σε Ερμής, το 1914 αφού είχαν μπει στην ζωή των Κωνσταντινοπολιτών πιο έντονα και οι ποδοσφαιρικές δραστηριότητες η ομάδα ονομάστηκε ΕΟΠ 1914 (Ελληνική ομάδα ποδοσφαίρου), το 1922 αναγκαστικά μετονομάστηκε σε Πέρα Κλουμπ 1922 πάλι με άσπρα και μπλε χρώματα (5 ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ ήρθαν απευθείας από εκεί) και το 1923 ίδια μέρα 10 Μαρτίου που εγκρίθηκε το καταστατικό της Παγκόσμιας Ένωσης Κωνσταντινοπολιτών 1923 στην Θεσσαλονίκη (περιλάμβανε όσους ζούσαν εντός και εκτός Κωνσταντινούπολης), ιδρύθηκε ο ΑΣ ΠΕΡΑ – Beyoğlu 1923 με χρώματα το κίτρινο και μαύρο. (Άλλοι 5 ποδοσφαιριστές ήρθαν από εκεί)
Ίσως δεν είναι τυχαίο που το γυμναστήριο στο Πέρα έχει ακόμα 4 χρώματα το άσπρο, μαύρο, το μπλε και το κίτρινο, διατηρεί και τα 4 χρώματα που φορέθηκαν στον σύλλογο. Συνήθως στους Κωνσταντινοπολίτες όταν έλειπε η Αρχαία Ελλάδα και η σύγχρονη Ελλάδα έβαζαν στις ομάδες τους ονόματα, σύμβολα Θεών του Ολύμπου και μπλε χρώματα, στην συνέχεια όταν τους έλειπε το Βυζάντιο, Κωνσταντινούπολη μετά τον διωγμό έβαζαν Δικέφαλους, Τετράφυλλα, κτλ.
Ποιος είναι πραγματικά ο σύλλογος του Ερμή; Πάμε να δούμε ότι γνωρίζουμε μέχρι τώρα από επίσημες, αξιόπιστες πηγές (UEFA, Οικουμενικό Πατριαρχείο, Ομοσπονδία της Γείτονος χώρας με αρχεία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού-Κωνσταντινούπολη κτλ , και τα γεγονότα της εποχής που έγιναν ακριβώς εκείνη την περίοδο που ίσως επηρέασαν στο όνομα Ερμής το 1877.
26 Απριλίου το 1877 ξεκινά το ταξίδι του στη σύγχρονη ιστορία ο περίφημος Ερμής του Πραξιτέλους. Το άγαλμα χρονολογείται από το 343 π.Χ. και είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο της Πάρου. Είναι το μόνο αυθεντικό έργο του Πραξιτέλη που έχει διασωθεί. Βρέθηκε στην Ολυμπία, απείραχτο στο βάθρο του, αρκετά μέτρα κάτω από την γη και έχει ύψος 2.10 μ. Ήταν αφιερωμένο από τους Ηλείους και Αρκάδες στο ιερό Άλτις, για να εορτάσουν την συνθήκη ειρήνης. Αργότερα είχε τοποθετηθεί στον ναό της Ήρας, όπου και βρέθηκε από Γερμανούς αρχαιολόγους.
Η Διεθνής Ολυμπιακή Ακαδημία τονίζει χαρακτηριστικά ότι:
«Το άγαλμα του Ερμή είναι ένα από τα κορυφαία τεχνουργήματα του αρχαίου πολιτισμού. Αποτελεί σύμβολο κάλλους και αισθητικής. Είναι έργο του γλύπτη Πραξιτέλη και εικονίζει τον θεό Ερμή να κρατά τον μικρό Διόνυσο στο αριστερό του χέρι. Βρέθηκε στις ανασκαφές της Ολυμπίας το 1877 από Γερμανούς αρχαιολόγους. Το άγαλμα είναι προϊόν της εποχής του 4ου αι. π.Χ. και αποδίδει τα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου. Η εικόνα του θεού αποπνέει γαλήνη και χαλαρότητα και το σώμα του αποδίδεται με αθλητικά χαρακτηριστικά που εκφράζουν αρμονία και ευρυθμία. Ο Ερμής του Πραξιτέλους αποτελεί ένα από τα εκθέματα του σύγχρονου μουσείου Ολυμπίας με τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα και θεωρείται ως κατ’ εξοχήν πρότυπο ανδρικής ομορφιάς.»
Τα νέα της ανασκαφής είχαν ενθουσιάσει τον Ελληνισμό σε όλη την Ρωμιοσύνη . Την ίδια χρονιά της ανασκαφής του Ερμή του Πραξιτέλους, στη Κωνσταντινούπολη το 1877 γεννιόταν ένας άλλος Ερμής που το κάλλος του και εξωγενείς παράγοντες οδήγησαν στη δημιουργία του ΠΑΟΚ, αποτελώντας την ιστορική του συνέχεια και όλου του πολίτικου αθλητισμού.
Εκείνη την χρονιά και εκείνο το μήνα 12 Απριλίου 1877 η Ρωσία κηρύσσει τον πόλεμο στην Τουρκία και φτάνει έξω από την Κωνσταντινούπολη, ίδια μέρα που έγινε η πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204.
Δράσεις Ερμή και αγώνας για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας
Σύμφωνα με το τροποποιημένο καταστατικό του συλλόγου, που δημοσιεύτηκε το 1885, ο «Ερμής» ιδρύθηκε με σκοπό να στηρίξει τα σχολεία της Κωνσταντινούπολης που χρειάζονταν οικονομική βοήθεια και, ειδικότερα, να ενισχύσει το ενοριακό σχολείο της Παναγίας του Πέρα. Επιπλέον θα παρείχε βιβλία στους άπορους μαθητές και θα προχωρούσε στην έκδοση περιοδικού. Οι ιδρυτές του «Ερμή» αποσκοπούσαν όχι μόνο στην πνευματική καλλιέργεια ενός κλειστού κύκλου ελίτ αλλά και σε μια ευρύτερη «διαφώτιση». Ο «Ερμής» διατηρούσε ένα κυριακάτικο σχολείο στα Ταταύλα όπου τα μέλη του παρέδιδαν «γενικά μαθήματα» ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επρόκειτο για μαθήματα πρακτικής ηθικής, ιστορίας, γεωγραφίας, βιομηχανικής χημείας, υγείας και ανθρωπολογίας.
Ο σύλλογος ίδρυσε επίσης βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο για το κοινό το 1881, το οποίο περιλάμβανε πλούσια συλλογή βιβλίων, τα πρόσφατα τεύχη εφημερίδων της Κωνσταντινούπολης, της Αθήνας και του Βουκουρεστίου και περιοδικό Τύπο από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Ελλάδα. Για την ιστορία, συμπωματικά στην Θεσσαλονίκη υπήρχε ήδη από τις 13 Μαΐου του 1875 η πρώτη Ελληνόφωνη εφημερίδα με το όνομα Ερμής, σημαντικό γεγονός για τον Ελληνισμό της Μακεδονίας.
Ο σύλλογος Ερμής στην Κωνσταντινούπολη, υπερασπιζόταν με αποφασιστικότητα την ελληνική υπόθεση στη Μακεδονία· τον Ιανουάριο του 1880 διακήρυξε την απόφασή του να στηρίξει τα ελληνικά σχολεία της Μακεδονίας. Μεταξύ των δραστηριοτήτων του, εκτός από το ιδιαίτερο βάρος που έδινε στη μουσική, ο «Ερμής» ενίσχυε και τον αθλητισμό.
Στις 21 Σεπτεμβρίου 1908 οργάνωσε ένα γυμναστικό και αθλητικό εορτασμό, στον οποίο συμμετείχαν όλες οι ελληνικές αθλητικές ενώσεις του κέντρου και των προαστίων της Κωνσταντινούπολης.
Παρόμοια δράση του Ερμή συνδυάζοντας πολιτισμό, αθλητισμό και αποκατάσταση των προσφύγων έκανε το μητρικό σωματείο του ΠΑΟΚ η Ένωση Κωνσταντίνοπολιτών 1923 στη Θεσσαλονίκη.
H UEFA σε άρθρο της, το 2014 υπενθυμίζει την σχέση Ερμή 1877 και του ΠΑΟΚ με τίτλο: «Μύθοι, ήρωες και θρύλοι: Ο ΠΑΟΚ στο επίκεντρο», ύστερα από δικιά της έρευνα.
Επίσης η Τουρκική ομοσπονδία σε έρευνα της για την ιστορία του ποδοσφαίρου τους στην Οθωμανική αυτοκρατορία αναφέρει σαν πρώτη ομάδα της ιστορίας τους, τον Ελληνικό Ερμή πριν πάρει την ιστορική διαδοχή του ο ΠΑΟΚ το 1926 μέσω Ένωσης Κωνσταντινοπολιτών 1923 . Κάνει αναφορά επίσης ότι οι πρώτοι ποδοσφαιρικοί αγώνες έγιναν στην Οθωμανική Θεσσαλονίκη το 1875.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης για τον ΠΑΟΚ
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στα 90 χρόνια του ΠΑΟΚ επιβεβαιώνει με ξεκάθαρο τρόπο την ιστορική συνέχεια ΠΑΟΚ-Ερμή και “ολόκληρου του Πολίτικου Αθλητισμού” με δήλωση του καθώς και με πρόσφατη δήλωση του ότι η Βόρεια Ελλάδα – Εκκλησιαστικά αποκαλούμενες Νέες Χώρες, (Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρος κτλ ) του 1922 ανήκουν πνευματικώς και κανονικώς στον Οικουμενικό Θρόνο για να τονίσει την ενιαία, αδιαίρετη σχέση Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης και στο Εκκλησιαστικό επίπεδο.
Ο ΠΑΟΚ αποδεικνύει διαχρονικά ότι ενώνει την Βασιλεύουσα με την Συμβασιλεύουσα, την Ευρώπη με την Ασία, την Ανατολή με τη Δύση, τους πρόσφυγες με τους γηγενείς, την αρχαία Ελλάδα με το Βυζάντιο, την Ορθοδοξία με τους Θεούς του Ολύμπου, την Ρωμιοσύνη ολόκληρη μια και το Πανθεσσαλονίκειος μας παραπέμπει στην Αρχαία Ελλάδα και Αρχαία Μακεδονία και το Κωνσταντίνοπολιτών μας παραπέμπει στην Βυζαντινή μας παράδοση.
Στα 4 γράμματα του, στην προϊστορία ίδρυσης του και στην ιστορία που γράφεται μέχρι σήμερα, εμπεριέχεται η νοητή γραμμή σύνδεσης της αρχαίας Ελληνικής, Μακεδονικής, Βυζαντινής και σύγχρονης Νεοελληνικής ιστορίας του 19ου,20ου και 21ου αιώνα.
Η προϊστορία του ΠΑΟΚ ως ιστορικού συνεχιστή του Ρωμιού Ερμή, τον αναδεικνύει ως την πιο παλιά αθλητική και πολιτιστική συλλογικότητα της Ρωμιοσύνης διάρκειας ενάμιση αιώνα!
συντελεστες
